Kanker overwin je niet

Door Anita Brus

Muizen overal, als kwaadaardige gezwellen. Ze vreten zich door alles heen en je krijgt ze moeilijk weg. Sterker nog, het jongt en breidt zich uit. Je kunt ze bestrijden met klemmen en korrels. Ik kies de korrels, maar vraag mij af of die zullen leiden tot een definitieve uitroeiing.

Kunnen wij kanker overwinnen? Deze week was het weer zover. ‘Sta op tegen kanker’ met veel bombarie op tv. ‘Sterren’ die de kanker hebben ‘overwonnen’, of de strijd juist ‘verloren’.

Botte pech

Ik wind mij op, word kwaad, pak bijna de telefoon. Wanneer snappen jullie nu eindelijk eens dat er helemaal niets te overwinnen valt? Mensen, heus, kanker krijg je gewoon en als je het hebt is het botte pech. Misschien had je het voor kunnen zijn door wat minder te roken of te drinken, maar verder heb je er niets aan kunnen doen. Het is als met die muizen. Had het vuil weggehouden van het balkon, dan waren ze misschien weggebleven. Maar nu ze er eenmaal zijn krijg je ze moeilijk meer weg.

Wat je kunt doen, is de kanker zo goed mogelijk ondergaan. Of nee, niet de kanker, maar de behandelingen waar je voor in aanmerking komt. Ja, zo noemt men dat: “U komt in aanmerking voor een chemotherapie”. Hiep, hiep hoera! Ik kom in aanmerking voor de chemo en wie weet ook nog voor een ‘okseltoilet’ en hormonale therapie.

Zielig op bed liggen

Mooi en dan maar zien dat je zo goed mogelijk door de therapieën heen komt. Daar kun je wel wat aan doen. Zielig op bed liggen helpt niet, flink veel bewegen wel. Zwemmen moet je en door heel Amsterdam lopen. Ik ken de stad inmiddels tot in alle uithoeken. Leuk, het helpt, houdt je wakker en maakt je sterker. Maar de kanker gaat er niet mee weg. Die overwin je niet.

Of je er uiteindelijk aan onderdoor gaat, is afhankelijk van de soort en de grootte van de tumor. En dat hangt weer af van het stadium waarin de kanker ontdekt wordt. Zijn er al uitzaaiingen of heb je het geluk dat je er vroeg bij bent zodat er zich nog geen kwaadaardige cellen in de bloedbaan of via de lymfeklieren hebben verspreid? Was er nog maar één muis toen je de eerste muizenkeutels aantrof of hadden tientallen muizen zich al een weg door je keukenkastjes gebaand?

Dat soort dingen dus. Al die dingen hebben invloed, maar jijzelf niet. Korrels kun je strooien en nog meer korrels. Maar de korrels koop je in de winkel en de chemo krijg je gelukkig nog steeds vergoed, evenals dure tabletten tegen de misselijkheid of om je witte bloedlichaampjes op peil te houden. Bergen medicijnen die je helpen om te overleven.

Gewoon dood

Maar jij hebt daar geen enkel aandeel in. Eerder nog de dokter, het ziekenhuis of de zorgverzekeraar. Jammer als je nu in Griekenland woont, waar geen geld meer is voor al die middelen. Of in een derde wereldland waar nooit geld is voor geen enkel middel. Dan ga je dus gewoon dood, zelfs wanneer de kanker nog slechts in een beginstadium verkeert.

Jijzelf overwint niet, je bent degene die het ondergaat. Winnaars en verliezers zijn er niet. Mooi als de medicijnen effectief blijken en heel fijn als de muis de korrels eet en je hem over het balkon naar buiten kan kieperen. Invloed op je kanker heb je niet, hoe graag men jou dat ook wil laten geloven. Je hebt geluk of pech. Dus “zij heeft de strijd tegen de kanker gewonnen” is onzin.

Gezwel in je borst

Zoals je ook de strijd tegen de muizen niet wint. Het is afwachten of er eindelijk eentje het loodje legt en dan zal de tijd leren of er niet nog meer muizen zijn. Misschien doe je er goed aan geen vuilnisbak meer op het balkon te zetten. En misschien is het beter niet al te veel te roken of te drinken.

Maar zelfs dan weet je het nog niet. Er kan zo maar weer een muis in de kast zitten of een gezwel in je borst.